" قضا " به معنی حکم و قطع و فیصله دادن است . قاضی را از این جهت
قاضی میگویند که میان متخاصمین حکم میکند و به کار آنها فیصله میدهد . در
قرآن کریم این کلمه زیاد استعمال شده ، چه در مورد بشر و چه در مورد خدا
و چه در مورد قطع و فصل قولی که سخنی موجب قطع و فصلی بشود و چه در مورد
قطع و فصل عملی و تکوینی که حقیقتی از حقایق موجب قطع و فصل گردد .
" قدر " به معنی اندازه و تعیین است . این کلمه نیز به همین معنی در
قرآن کریم زیاد استعمال شده است .
حوادث جهان از آن جهت که وقوع آنها در علم و مشیت الهی قطعیت و
تحتم یافته است ، مقضی به قضای الهی میباشند و از آن جهت که حدود و
اندازه و موقعیت مکانی و زمانی آنها تعیین شده است ، مقدر به تقدیر
الهی میباشند .
حکما و متکلمین در این زمینه اصطلاحات و بیانات خاصی دارند و چون
مربوط است به مسأله علم باری تعالی و مراتب علم باری و آنها نیز بستگی
دارد به مسائل زیادی از آن جمله تحقیق در عوالم کلی وجود ، ما در این
مقاله وارد بحث آنها نمیشویم .
یکی اینکه بگوییم حوادث با گذشته خود هیچ گونه ارتباطی ندارد ، هر
حادثه در هر زمان که واقع میشود مربوط و مدیون اموری که بر او تقدم دارند
